Black Friday: een gekwelde Tom Odell stoort zich aan koopwoede en overconsumptie

Tom Odell schrijft de sombere ballad in november 2022, één dag voor Black Friday, op zijn verjaardag. Maar erg feestelijk is zijn stemming niet: “Als ik heel eerlijk ben, is het heel erg geschreven vanuit pijn. Ik zat op dat moment niet echt lekker in m’n vel.”

Zelfhaat en moed

In het Black Friday-refrein beschrijft de singer-songwriter een moment van intense twijfel aan zichzelf. “De tekst gaat over het rare dubbele gevoel dat je kunt hebben op de momenten dat je samen bent met je dierbaren: je familie, je vriendin of je vrienden, maakt niet uit – en je overweldigd wordt door een intens gevoel van aanbidding en bewondering”, vertelt de zanger. Maar die golf van liefde heeft ook een keerzijde: “Dat gevoel kan soms gepaard gaan met een gevoel van zelfhaat; het gevoel dat je die mensen niet verdiend hebt. Ik zie Black Friday als een bespiegeling over dat dubbele gevoel in de huidige tijd.”

De lyrics van Black Friday leggen een persoonlijke worsteling bloot, waardoor Odell zich tijdens de release van het nummer ontzettend kwetsbaar voelt: “Het heeft me best wel moed gekost om naar buiten te komen met een tekst als: ‘Ik wil een beter lichaam, een mooiere huid. Was ik maar net zo perfect als al jouw vrienden.’ Zo voel ik me best vaak over mezelf.”

Volgens Odell draagt de staat van de wereld – de cultuur waarin mensen elkaar continu de maat nemen – niet bij aan zijn herstel. “We worden er constant op gewezen dat we niet aan de eisen voldoen. Kapitalisme draait erom dat je van alles aangesmeerd moet worden. En dat gaat gepaard met het gevoel dat je hopeloos tekortschiet. Ik denk dat het nummer daar iets over wil zeggen, naast dat het ook gaat over een fase van heel erg ongelukkig zijn”, vertelt hij. “Als je je toch al depri voelt en dan ook nog eens van alles aangesmeerd krijgt, word je alleen maar extra depressief.”

Black Friday

Black Friday, een dag waarop koopwoede een hoogtepunt bereikt, is geen willekeurige titel. In Odells hoofd spookt jarenlang een foto die is genomen deze dag, die op de voorpagina van een krant verschijnt. “Je ziet een winkel met een hoop mensen ervoor die alle omgangsvormen hebben laten varen. Omaatjes en andere kwetsbare mensen worden zonder pardon omvergeduwd om koopjes in de wacht te kunnen slepen. Dat je als mens tot alles in staat bent om die 15 procent korting op een magnetron te krijgen.”

De zanger is overigens zelf niet immuun voor de aanvechting om de aanbieding niet mis te willen lopen, “maar het heeft iets extreem deprimerends. Het haalt het slechtste in de mens naar boven. Maar het creëert ook een gevoel van eenzaamheid, waardoor je alles in twijfel gaat trekken.”