Dit is de kleinste taal van Europa: 'Het wordt door 2000 mensen gesproken'
- Nieuws
- Dit is de kleinste taal van Europa: 'Het wordt door 2000 mensen gesproken'
Cornisch in Cornwall, Reto-Romaans in Zwitserland en in Groningen is het Grunnegs: kleine talen in Europa zijn niet uniek. Maar, op nog geen vijftig kilometer van de Groningse landsgrens wordt het kleinste taaltje van Europa gesproken. Saterfries. De inwoners van vier Noord-Duitse dorpen die samen het Saterland vormen spreken deze dwerg onder de talen. De Nederlandse Fries Henk Wolf is beschermengel van de taal en in Spijkers met Koppen vertelt erover.
Volgens Henk Wolfzijn er van de ongeveer 14.000 Saterfriezen rond de tweeduizend die deze taal spreken. Samen met een paar fanatieke Saterfriezen probeert Henk de taal niet te laten uitsterven. In Saterland zelf heeft Henk Wolf zelfs een officiële titel als hoeder van de taal: Wietenskuppelk Beapdraagde. Een uniek beroep: "Ik heb een baan die verder niemand heeft, die niemand ooit gehad heeft en ik hoop wel dat iemand anders hem na mij nog krijgt, maar tot nu toe ben ik de enige."
Saterfries lijkt op het Fries, maar het is toch anders. Het stamt van het Oud-Fries, het Fries dat werd gesproken in de Middeleeuwen. Door migratie hebben Friezen deze taal meegenomen naar deze streek in Duitsland. En, eigenlijk naar een groter gebied, want ook in Groningen en andere delen van Noord-Duitsland spraken mensen Fries. In deze streken is de taal verdwenen, maar de dorpen in het Saterland waren erg afgelegen. Het was een moeras- en veengebied en die dorpen lagen op terpen. Contact met de buitenwereld was er weinig. De mensen die in dit gebied wonen hebben die oude taal altijd gesproken, tot op de dag van vandaag. Een redelijk unieke situatie.
Nieuwe woorden
Heel af en toe kampt Henk met het dilemma dat er voor sommige 'nieuwe' woorden nog geen woord in het Saterfries is. Met een speciale commissie worden dan nieuwe, passende woorden bedacht. Veel woorden die ze nu verzinnen zijn gebaseerd op het Duits en het Fries, zoals 'Meenteboas' (burgemeester), of 'Stikketaaske' (etui).
De belangstelling voor het Saterfries is internationaal. Zelfs vanuit Japan komen wetenschappers langs in Saterland. In Japan wordt al jarenlang onderzoek gedaan naar talen die afstammen van het Engels. En het Fries is een van die talen. Maar, omdat het Fries al zo veel veranderingen heeft doorgemaakt in de loop der eeuwen, is Saterfries veel interessanter. Deze taal is in al die eeuwen, sinds het jaar 800, niet veel veranderd.
Liefhebbers en hobbyisten kunnen zelfs een online cursus Saterfries doen. En wie weet is het Saterfries binnenkort wel niet meer het kleinste taaltje van Europa.
Video niet beschikbaar
Gerelateerd nieuws
Programma
Annemieke in gesprek met Claude: 'Ik heb gemerkt hoe bijzonder de lijst is'Programma
Dit is de NPO Radio 2 Top 2000 stemlijst van Martine ten KloosterProgramma
Joris Rasenberg van Abel is nog steeds trots op Top 2000-klassieker Onderweg: ‘Mensen reageren er heel gaaf op’Programma
Hannah Mae ontleedt nieuwe single Rode Draad: 'Sta ik eigenlijk achter mijn keuzes?'