Hendrik Jan Bökkers & Albert Bartelds brengen theatrale ode aan het Nedersaksisch

Dat Hendrik Jan Bökkers – bekend van de band Bökkers – de Nedersaksische taal goed spreekt en zingt is bekend. Maar daarnaast verdiept hij zich ook graag in de geschiedenis van de streek. “Ik zeg altijd: Muzikant is mijn beroep en historie is mijn hobby,” verklaart Hendrik Jan. Hij zet dan ook gelijk een bekende misvatting recht: Nedersaksisch is géén verbastering van het Nederlands. “In Nederland worden van oudsher drie talen gesproken: Fries, Saksisch, en Frankisch. Die zijn allemaal taalkundig gelijk aan elkaar, het zijn een soort broertjes.” Maar door geschiedkundige samenloop van omstandigheden is ooit het Frankisch – uit de streek van Haarlem & Amsterdam - gekozen als nationale taal.

Nedersaksisch

Desalniettemin wordt er nog veel Nedersaksisch gesproken. “In Groningen, Overijssel, Drenthe, Gelderland, een stukje Friesland,” vertelt Albert. “En ‘t gaat nog een heel eind Duitsland in.” Er zijn binnen het Nedersaksisch dan ook een hoop variaties. Iemand uit Salland spreekt net weer wat anders dan iemand uit Urk. En dat maakt ons als land alleen maar rijker. Albert maakt de vergelijking: “Je kan overal dezelfde hamburger eten, of je eet iets lokaals. Zo is het met taal ook.”

Vanzelfsprekend gaat de theatervoorstelling gepaard met muziek. De gebroeders Roo – die ooit op aanraden van Hendrik Jan en Albert Nedersaksisch zijn gaan zingen – toeren met de mannen mee. Waarom werkt Nedersaksische muziek zo goed? “Ik vind zelf dat het lekkerder bekt,” zegt Hendrik Jan. “Het is smeuïger dan het Nederlands.” En omdat Nedersaksisch dicht bij het Engels – immers Anglosaksisch – ligt, is het vertalen vaak een stuk makkelijker. Een mooi voorbeeld: “In het Nederlands is het ‘schemering’. In het Nedersaksisch is het ‘tweeduuster’. Zoals het Engelse ‘twilight’.”

Lange tijd werd er een neergekeken op de streektaal, maar daar komt nu verandering in. Nadat een hele generatie in ‘Algemeen Beschaafd Nederlands’ is opgevoegd, lijken mensen nu meer waardering te krijgen voor dialect. Volgens Hendrik Jan levert dat veel op: ”Als je als kind tweetalig opgevoed wordt heeft dat een hoop cognitieve voordelen. Dus mensen zijn nu weer geïnteresseerd in hun eigen taal”. Dus helpen ‘De Nedersaksen’ graag mee aan het verspreiden van de taal, geschiedenis, en cultuur van de streek.