Podcast

Dit zwarte gat vliegt met 162.000 kilometer per uur door ons Melkwegstelsel

foto: pxhere
  1. Nieuwschevron right
  2. Dit zwarte gat vliegt met 162.000 kilometer per uur door ons Melkwegstelsel

Zwarte gaten die solitair door het heelal trekken: wetenschappers vermoeden al een tijdje dat ze moeten bestaan, maar ze waren nog nooit waargenomen. Maar nu is er eentje waargenomen, die met een snelheid van 162.000 kilometer per uur door ons Melkwegstelsel vliegt. Hens Zimmerman legt uit hoe je iets ontdekt dat onzichtbaar is.

Zwarte gaten danken hun naam aan het feit dat ze onzichtbaar zijn. De zwaartekracht is er zo sterk dat niets eraan kan ontsnappen, zelfs het licht niet. Dat we toch weten dat ze bestaan - bijvoorbeeld in het centrum van ons Melkwegstelsel - komt doordat we zien dat ze een enorme aantrekkingskracht uitoefenen op alles wat maar in de buurt komt van zo'n zwart gat.

Een andere manier om zwarte gaten waar te nemen, is door te kijken naar de röntgenstraling die uit hun richting komt. Maar wacht eens, er kon toch niets ontsnappen aan zwarte gaten; waar komt die röntgenstraling dan vandaan? Klopt, maar om het zwarte gat heen bevindt zich allemaal materie die nog niet door het zwarte gat is opgeslokt. En die materie zendt röntgenstraling uit.

Solitaire veelvraat

Het lastige is: met deze twee methoden schiet je helemaal niets op als je een solitair zwart gat wilt ontdekken. Zo'n ding zendt per definitie geen licht of straling uit, draait niet om een andere ster en er is geen materie in de buurt die straling kan uitzenden of door het zwarte gat kan worden aangetrokken.

Toch is er een manier: microlensing. Als er licht vlak langs het zwarte gat reist, dan wordt het door de zwaartekracht een beetje afgebogen. En dan kun je zien, doordat sterren die achter het zwarte gat staan opeens helderder of minder helder worden.

Razendsnelle eenling

Dankzij microlensing hebben wetenschappers nu een solitair zwart gat ontdekt in ons Melkwegstelsel. Daar was wel flink wat werk voor nodig, ze observeerden het zwarte gat in totaal zo'n 270 dagen, verdeeld over een periode van 6 jaar.

Daardoor konden ze ook heel precies de snelheid van het allesverslindende monster berekenen. Het vliegt met zo'n 45 kilometer per seconde door de ruimte, omgerekend zo'n 162.000 kilometer per uur. Zo’n razendsnelle veelvraat wil je als ruimtereiziger liever niet tegenkomen.

Ster advertentie
Ster advertentie