NPO Soul & Jazz

Hoe een Duitse microfoon de Blue Note Sound creëerde

  1. Nieuwschevron right
  2. Hoe een Duitse microfoon de Blue Note Sound creëerde

In de woonkamer van Rudy van Gelder.

Ooit gehoord van de plaats Hackensack? De legendarische Van Gelder Studio staat hier. Gaat er nog steeds geen lampje branden? Rudy van Gelder is geluidstechnicus en al vanaf zijn zevende bezig met geluidsopnames. Als hobby maakte hij zijn eigen radioprogramma en jazzmuziek op trompet. Hij begon bands op te nemen in de woonkamer van zijn ouderlijk huis in Hackensack, New Jersey. Zijn passie om muziek en geluid steeds beter te laten klinken, heeft uiteindelijk voor het kenmerkende jazzgeluid gezorgd. En zoals zijn naam al doet vermoeden liggen zijn roots in Nederland, zijn ouders waren namelijk emigranten.

Duitse microfoon

Van Gelder was één van de eerste Amerikanen die de U-47 (een microfoon, geen onderzeeër) wist te bemachtigen toen deze in 1949 op de markt verscheen. Hij wilde jazzmuziek een nieuw, warm geluid geven. Aanvankelijk was de microfoon niet geschikt voor gebruik, omdat deze het geluid te makkelijk overstuurde en een te rauw randje aan de muziek gaf. Een vriend wist de microfoon zo aan te passen, dat het randje verdween en een warm geluid overbleef.

Samenwerking met Miles Davis

In 1952 wilde Miles Davis samenwerken met Van Gelder. Bij deze opnames waren de instrumenten wel goed hoorbaar, maar was de zang alleen in de verte te horen. Van Gelder bleef op zoek naar een beter geluid en 2 jaar later kwam Davis terug voor een nieuwe opname. Miles Davis nam in april 1954 in twee sessies zijn album Walkin' op. In tegenstelling tot traditionele opnametechnieken kon de microfoon nu door Van Gelder dichter bij de instrumenten worden geplaatst. Hierdoor klonken alle geluiden tot in detail en kwam ook de zang veel beter uit de verf.

Het ontstaan van de Blue Note Sound

Deze manier van opnemen viel zo in de smaak, dat diverse artiesten besloten met Van Gelder samen te werken, waaronder John Coltrane en Thelonious Monk. Zo ontstond de typische Blue Note Sound. Velen probeerden de stijl te imiteren, maar niemand kwam tot een perfecte kopie van het geluid. Tegenwoordig is Rudy van Gelder nog altijd actief als engineer en houdt hij zich bezig met het optimaliseren van geluidsopnames. Dit doet hij in de vorm van het remasteren van mono-opnames van Blue Note-albums naar 24-bits stereo-opnames.

Luister hier naar 'Solar', afkomstig van het album Walkin':