Zo begon Stax als vooraanstaand label voor zwarte muziek

Waar we regelmatig verhalen hebben geschreven over de historie van Motown en de muziek bespreken die van dat label afkomstig is, vinden we het hoog tijd om eens wat meer aandacht te geven aan Stax Records. Een label dat ook zeker niet onuitwisbaar is uit de geschiedenis van soul, R&B en blues.

Een garage als kantoor

Laten we beginnen bij het prille begin. Jim Stewart zit in z'n garage in Memphis, wanneer hij in 1957 het idee krijgt om een platenlabel te starten. Satellite Records wordt geboren en zou zijn kantoor kennen in diezelfde garage. Stewart speelt zelf af en toe country en zodoende reflecteert hij dit naar de muziek die op het label wordt uitgebracht, dat dan ook voornamelijk country, rockabilly en pop is. Na een jaar neemt zijn zus, Estelle Axton, een groot risico. Ze verpandt haar huis, zodat Satellite Records een Ampex 350 mono tape recorder kan aanschaffen. Die kost op dat moment $2.500, geen koopje dus, zeker in die tijd.

De eerste rhythm and blues-act

In 1959 verkast het label naar Brunswick, een plaats in de staat Tennessee. Stewart komt in contact met producer Chips Moman en wordt door hem aan het genre rhythm and blues geïntroduceerd. Niet veel later brengt een R&B-act hun single uit via Satellite: The Veltones' 'Fool In Love' wordt regionaal verspreid door het label, voordat Mercury Records het nummer oppikt en landelijk distribueert. Hoe dan ook, Satellite Records is dan nog steeds een label dat voornamelijk country en pop uitbrengt.

De hitmachine komt op gang

Tijdens de promotie van 'Fool In Love' ontmoet Jim Stewart de zanger Rufus Thomas en raken beiden onder de indruk van elkaars werk. Precies rond die tijd vertrekt Satellite, op aandringen van Chips Moman, weer terug naar Memphis en settelt zich deze keer in het oude Capitol Theatre. In de zomer van 1960 zou Rufus Thomas (met zijn dochter Carla) de eerste artiest zijn die een plaat vanuit het nieuwe pand oplevert. 'Cause I Love You' zou een grote regionale hit worden, voordat Atlantic Records de single landelijk zou distribueren. Met zijn verkoop van tussen de 30.000 en 40.000 exemplaren is het tot op dat moment de grootste hit van Satellite.

Satellite groeit uit tot groter R&B-label

Door dit succes weet Stewart een distributiedeal te maken met Atlantic, waarbij zij de eerste keus krijgen om platen van Satellite uit te brengen. Dit is ook het punt waarop Stewart besluit steeds meer op het opnemen, promoten en uitbrengen van R&B te richten. Een bewuste keuze, want zijn uitgaven van The Veltones en Rufus Thomas openen zijn ogen en verbreden zijn muzikale smaak. Hij vergelijkt het zelf met een blinde man die vanuit het niets zijn zicht krijgt. Een blanke man die zich vanaf nu voornamelijk op zwarte muziek richt.

De geboorte van Stax

In 1961 tekent The Royal Spades, een lokale instrumentale band, op Satellite. Ze veranderen hun naam naar The Mar-Keys en brengen de single 'Last Night' uit. Dit zou de single zijn die alles doet veranderen. Het schiet naar de nummer 3-positie in de US Pop charts en bereikt een tweede plek in de R&B chart. Het is dan ook meteen de eerste single die nationaal gedistribueerd wordt door Satellite zelf, in tegenstelling tot het eerdere werk, dat door Atlantic werd uitgegeven. Een ander label (uit California) heet toevallig ook Satellite Records en komt door dit succes van 'Last Night' achter de dubbele naam. Hierop besluit Jim Stewart de naam van het bedrijf aan te passen naar de eerste letters van de achternamen van de twee eigenaren (Stewart en Axton). Stax Records is geboren.