Ornette Coleman is een van de vernieuwers van de jazz avant-garde. Hij was aan het eind van de fifties en het begin van de sixties de instigator van de free jazz beweging. Coleman had een enorme invloed op de Europese avant-garde beweging: de hele Europese jazz-scene kwam voort uit deze stroming.
Harmolodics
Coleman (Texas, 1930) is een autodidact op saxofoon en leert zichzelf muziek lezen. Op zijn 15e richt hij zijn eigen band op. Vanwege raciale toestanden vertrekt hij naar Los Angeles op zijn 19e. In de jaren 50 zijn de ideeen van Coleman al te controversieel om regelmatig optreden te kunnen regelen. Maar met de trompettisten Bobby Bradford en Don Cherry, bassist Charlie Haden en drummers Ed Blackwell en Billy Higgins kan hij zijn creatieve ei kwijt. In 1958 brengt Coleman zijn debuutalbum Something Else uit met Free jazz, los van de conventionele harmonieen, ritmen en melodieen. Coleman zelf noemt deze vorm van free jazz: Harmolodics. In de zestiger jaren heeft Coleman meer dan 15 albums uitgebracht op Atlantic en Blue Note. Hij heeft geschreven voor strijkkwartetten, houtblazerskwartetten, en symfonieen gebaseerd op de Harmolodic theorie.Master Musicians of Jajouka
In 1973 is Coleman naar het Marokkaanse Rifgebergte getogen voor het jaarlijkse Bou Jeloud festival, met muziek en dans door soefi-moslims. Hij speelt nachtenlang geïmproviseerde muziek met de meestermuzikanten en componeert daarna een stuk voor een geluidsopname in de grot: Music from the Cave. Deze muziek is echter nooit naar buiten gekomen. Des te bijzonder is dat the artist in residence van North Sea Jazz 2010 een optreden geeft met de Master Musicians of Jajouka. Ook zal James ‘Blood’ Ulmer van de partij zijn. Coleman heeft na zijn reis naar Marokko een aantal sessies met deze bluesgitarist gedaan, waar ook geen opnamen van beschikbaar zijn. Prime Time
Om een voller geluid te verkrijgen, richt Coleman in 1975 het ensemble Prime Time op. Alles is verdubbeld, gitaar, drums en bas. Bovendien worden etnische elementen en "danceable sounds" gemixt. Deze vorm heeft veel navolging gekregen tot de dag van vandaag. In het volgende decennium werkt Coleman samen met Pat Methany en Grateful Dead's Jerry Garcia. In de jaren negentig houdt Coleman zich bezig met grote projecten als Architecture in Motion en maakt hij zijn eerste Harmolodic ballet. Ook componeert hij soundtracks voor films als Naked Lunch en Philadelphia.